گیاه شناسی
زولنگ، گیاهی خاردار، از تیره‌ی چتریان و بومی نواحی شمال ایران است. برگ‌های تازه‌ی این گیاه، نرم و لطیف و دارای بریدگی‌هاى عمیق است و بیشتر مصرف غذایی دارد. تمام قسمت‌هاى گیاه نیز خاردار است و گل‌هاى آن نوش فراوان دارد. در زبان فارسی به این گیاه، شش شاخ و در داروسازی طب سنتی ایران به بسیاری از خارهای دارویی گیاه (که تعداد آن‌ها از ده گونه بیشتر است)، قرصعنه می‌گویند.
ترکیبات شیمیایی
عمده ترکیبات موجود در زولنگ شامل اسانس‌های مختلفی مانند لیمونن، آلفا پی نن و اسید فولیک است. همچنین ریشه‌ی گیاه تانن، قند ساکارز و اسانس زولنگ با بویی مطبوع حدود ۸۸ درصد دارد.
طبیعت: مزاج گیاه زولنگ را در طب سنتی ایران گرم آورده‌اند.
خواص دارویی گیاه زولنگ
– ضماد تهیه شده از ریشه‌ی گیاه، آرد جو و برگ کاسنی، نرم‌کننده‌ی ورم‌های سخت است.
– اگر نفخ می‌کنید، جوشانده‌ی ریشه‌ی گیاه را با کمی عسل ترکیب و میل کنید.
– گیاه زولنگ، تسکین دهنده‌ی بیماری‌های روماتیسمی و رفع التهابات است.
– مربای ریشه‌ی تازه گیاه، خوشبو کننده‌ی دهان و محرک قوه‌ی باه است.
– جوشانده‌ی گیاه زولنگ، پادزهر سموم و مسکن درد پهلو است.
– مصرف این گیاه افزایش‌دهنده‌ی شیر مادران شیرده است.
– عصاره‌ی ریشه‌ی گیاه تاخیر در قاعدگی را درمان می‌کند.
– به دلیل داشتن اسید فولیک، خونساز است.
– تمام قسمت‌های گیاه مدر و ملین است.
– این گیاه دل درد را درمان م‌کند.
– زولنگ اشتها آور طبیعی است.
– سنگ کلیه و مثانه را از بین می‌برد.
روش مصرف
در مازندران و گیلان از برگ‌های جوان گیاه زولنگ در پخت و پز غذاهای محلی به خصوص سبزی پلو با ماهی، کوکو سبزی و انواع خورش استفاده می‌شود یا در تهیه‌ی ترشی هفت بیجار، زیتون یا ماست دوغ کاربرد دارد. همچنین این سبزی معطر را می‌توان به عنوان سبزی خوردن استفاده کرد، به شرط آن که مزاج شخص با آن سازگار باشد